Еліміздің фармацевтикалық нарығы импортқа тәуелді
ТМД елдерінен бізге негізгі дәрі-дәрмек тасымалдаушы - Ресей, Украина және Белорусия мемлекеттері.
Фармацевтикалық өнімдер мен дәрі-дәрмек бағасы бір жыл бұрын 10%-ға қымбаттаса, биылғы баға 3%-ға ескен, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Еnergyprom.kz сайтына сілтеме жасап.
Ағымдағы жылдың қаңтар айында Қазақстан Республикасында негізгі фармацевтикалық өнімдер мен препараттарды өндіру көлемі 11,1 млрд теңгені құрады; өнеркәсіп өндірісінің индексі өткен жылдың қаңтарына қатысты 113,1% болды.
Өндіріс көлемінің үштен екісі екі облысқа ғана тиесілі болды: Шымкент (3,9 млрд теңге) және Алматы облысы (3,5 млрд теңге). Дәрі-дәрмек өндірудің айтарлықтай көлемі Алматы қаласының (2 млрд. теңге) үлесінде.
2022 жылғы қаңтарда дәрілік заттарды өндіру көлемі ақшалай түрде 13,8%-ға, яғни 9,8 млрд теңгеге дейін, басқа фармацевтикалық өнімдер 37%-ға, яғни 1,1 млрд теңгеге дейін өсті.
Биылғы қаңтарда фармацевтикалық өнімдердің бағасы өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 3,3%-ға өсті, бұл бір жыл бұрынғыдан айтарлықтай аз, бұл сектордағы бағаның өсуі бірден 9,8%-ды құрады.
Өткен жылы «Хилак форте» (42,1%-ға), ацикловир (12,3%-ға), «Эссенциале форте Н» (11,4%-ға), «Но-шпа» (10,1%-ға) қымбаттады, басқа да препараттардың бағасы айтарлықтай өсті.
Сонымен қатар парацетамол мен нурофеннің (14,3%-ға) және ацетилсалицил қышқылының (9,5%-ға) бағасы айтарлықтай арзандаған.
Негізгі фармацевтикалық өнімдер мен препараттар өндірісінің өсуіне қарамастан, Қазақстан Республикасының халқына негізінен импорттық дәрілік заттар ұсынылады. Мысалы, ел нарығындағы импорттық антибиотиктердің үлесі 2021 жылы 85,2% құраса, провитаминдер мен витаминдер 100% дерлік импорттық өнімдер болды.
2021 жылы Қазақстанға 1,1 миллиард долларға 21,7 мың тонна дәрі-дәрмек жеткізілді. Нақтырақ айтсақ, Ресейдің үлесіне бұл көлемнің үштен бірінен астамы тиесілі: 7,6 мың тонна дәрі-дәрмек, бірақ құндық мәнде ол небәрі 8,3% немесе 92,7 млн АҚШ долларын құрайды.
ТМД елдерінің ішінде Ресейден басқа Қазақстан Республикасы үшін Украина мен Беларусь дәрі-дәрмектің негізгі тасымалдаушылары саналады. 2021 жылы Украинадан 22,4 миллион долларға 879 тонна дәрі-дәрмек импортталды, оның үстіне дәрі-дәрмек - Қазақстан Республикасы үшін Украинадан импортталатын негізгі өнімнің бірі. Беларусь 13,3 миллион долларға 863,8 тонна дәрі-дәрмек импорттады.
Дәл қазіргі уақытта бұл үш ел де Ресейдің Украинадағы «арнайы әскери операциясының» шырмауында. Болып жатқан жағдайдың Қазақстан Республикасындағы дәрі-дәрмектің импортына қалай әсер ететінін болжау әлі қиын, бірақ бұл аса қолайлы жағдай емес.
Қазақстан Республикасын дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ететін ТМД-ға кірмейтін елдерге келетін болсақ, бұл Үндістан, Германия және Қытай.
