«Үкімет» сөзі «ақыл-ойды бақылау» дегенді білдіре ме?
Таралған постта «үкімет» деп аударылатын ағылшын тіліндегі government сөзінің этимологиясы туралы айтылған. Автордың пікірінше, бұл сөз Guvernᾴre – «бақылау» және Menschen oder mentis – «рух, ақыл» деген ежелгі латын сөздерінен шыққан.
Шын мәнінде, француз тілінде guvernàre сөзі жоқ, Menschen oder mentis сөз тіркесінің де оған еш қатысы жоқ. Menshen – неміс тілінен аударғанда «адамдар», oder – «немесе», ал mentis латын тілінен аударғанда «ақыл» дегенді білдіреді.
Бұлардың ешқайсысы ағылшын тіліндегі government сөзінің этимологиясын түсіндірмейді.
Бұл сөз шын мәнінде «бағыттау», «басқару» дегенді білдіретін governer ескі француз сөзінен шыққан. Ол ескі француз тіліне грек тіліндегі «кемені басқару» деген мағынаны беретін kybernan сөзінен келген екен. Кейін K дыбысы G дыбысына өзгерді.
-ment жұрнағы ағылшын тіліне латын тілінен енген. Ол етістіктен зат есімдер жасау үшін қолданылады. Яғни, govern – «басқару» дегенді білдіретін етістік, ал government сөзі «үкімет» деп аударылатын зат есім.
Бұл «үкімет» сөзі «ақыл-ойды бақылау» дегенді білдірмейтінін дәлелдейді, ал таралған ақпарат оқырмандарды шатастырады.
