Күріш неге қымбаттап барады?

Күріш неге қымбаттап барады?
Сурет: ашық дереккөз
Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі (БӘҚА) күріштің көтерме сауда нарығына талдау жүргізді. Талдау көрсеткендей, нарық жоғары шоғырланған, негізгі өндірушілер (20-дан астам) Қызылорда облысында орналасқан, деп хабарлайды аlmaty-akshamy.kz. 

Меншікті өндірістің төмендеуі және импорт үлесінің жылдар бойынша динамикада 4-тен 12% - ға дейін ұлғаюы байқалады.

Судың жетіспеушілігіне және шығындардың өсуіне байланысты егіс алқаптарының әдейі төмендеуі байқалады.

Бұл ішкі баға өсімінің жоғары динамикасының басты себебі болды. Егер 2022 жылы күріш бағасының өсуі 36%-ды құраса, 2023 жылы – 39%-ды құрады, бұл өткен жылы 3,4%-ды құраған әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары бағасының өсуінің жалпы деңгейінен айтарлықтай асып түседі.

Монополияға қарсы ден қою шаралары күнтізбелік жыл ішінде баға өсу динамикасының төмендеуін қамтамасыз етті. Баға бойынша сөз байласу негізінде 6 күріш өндіруші 68,7 млн ​​теңге айыппұл түріндегі әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

Дегенмен, өндіріс көлемінің төмендеуі мен күріш бағасының көтерілуінің түпкі себептері сақталуда. Бұл суармалы судың жетіспеушілігі, ауыл шаруашылығы техникасы, тыңайтқыштар мен сырттан әкелінетін қаптама бағасының көтерілуі, субсидиялардың уақытылы берілмеуі.

Осыған орай, монополияға қарсы орган Ауыл шаруашылығы министрлігіне субсидиялар бөлу кезінде күрішті басым дақылдар тізіміне енгізу, оңтүстік өңірлерді сумен қамтамасыз етуді жоспарлауды ұйымдастыру, күріш өндірушілеріне жеңілдетілген несиелендіру үлесін арттыру, күрішті бөлшек сауда желілерімен тікелей сатып алу және тыңайтқыштар мен қаптама материалдарының отандық өндірісін дамыту жөнінде ұсыныстар енгізді.