Азат Перуашев: Мемлекетке шешім қабылдай алатын адамдар қажет

Президенттің мемлекеттік аппарат жұмысын дебюрократизациялау туралы Жарлыққа қол қойғанына біршама уақыт өтті.

Үміт көп. Солардың  ішінен мен кәсіпкерлер үшін маңызды үш тармақты бөліп айтар едім: рәсімдерді қысқарту және бюджеттік процесті жеделдету.

Мемлекеттік сатып алу шынымен де алдын ала (орындалу мерзіміне бірнеше ай қалғанда емес) жүзеге асып, бизнестің мәңгілік бас ауруы – бір жылдан екіншісіне өтетін жобалардағы қаржылық олқылықтар жойылады деп сенеміз. Оның ішінде несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау және т.б. секілді ШОБ-ты қолдау бағдарламаларын қаржыландыру бар.

Екіншіден, шешім қабылдауға қабілетті шенеуніктердің табылатынына шынымен сенгіміз келеді. Соңғы онжылдықта мұндай жауапты басшылардың тапшылығы көзге ұрып тұр. Қаржы полициясынан қорқып, нұсқаулармен реттелетін мемлекеттік қызметшілер (көбінесе сауатты және шынайы адамдар) көптеген бекітулермен, алқалық хаттамалармен, т.б. «өзін-өзі қамтамасыз етуді» үйренді.

Кез келген кеңсе қызметкері ең маңызды шешімдерді «күмәнді» деп тану арқылы ғана маңызды шешімдерді бұғаттай алуы ережеге айналды - нақты жобалар тоқтатылып, анық шешімдер бірнеше айға кейінге қалдырылды. Тым болмаса, осы бюрократия мен істің тағдырына деген немқұрайлылық жоғалады екен деп тілейік. Бұған шынымен үміт артамыз. Енді бюрократтар мемлекеттік қызметтен кетсін. Мемлекетке шешім қабылдауға да, оның нәтижесі үшін жауапкершілік алуға де қабілетті адамдар қажет.

Үшіншісі – формализм мен тоқтаусыз хат алмасуды азайту, мемлекеттік органдарда бұрыннан бар ақпаратқа қосымша сұрау салуға тыйым салу. Бұл шешім барлық мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін синхронизациялауға әкеледі деп сенгім келеді. Ал бүгінде әртүрлі мемлекеттік органдар, салық қызметі, статистика органдары сияқты, кәсіпкерлерден бірдей мәліметтерді талап етеді. Сонымен қатар, егер салық есептілігіндегі кейбір бұзушылықтар салдарсыз түзетілсе, сол деректерді статистика органдарына хабарлауды қарапайым кешіктіру үшін бірден айыппұл салынады.

Әрине, Жарлықта белгілі бір нақтылауды талап ететін тармақтар да бар – мысалы, мемлекеттік органдарға «заң шығару деңгейінде олардың функцияларын шектен тыс нақтыламай, нормативтік құқықтық актілерді қабылдауға құқық беру».

Біріншіден, әсіресе, белсенді шенеуніктермен шектен тыс өкілеттіктерді иемдену, сондай-ақ әртүрлі ведомстволар тарапынан функцияларды қайталаудың пайда болу қаупі бар. Бұл мәселе бойынша да оң шешім болады деп үміттенемін.