Алматы «орталық-шет аймақтар» парадигмасынан полиорталықтық дамуға көшуде
Сәулетшілер қала әкімдігі қабылдаған Алматының егжей-тегжейлі жоспарлауының жаңа жобаларына түсініктеме берді. Құжат 2040 жылға дейінгі Бас жоспар аясында қаланың одан әрі дамуын регламенттейді.
Халықаралық Сәулет академиясының профессоры Алтай Сатыбалдиевтің айтуынша, бүгінде Алматының қалалық кеңістігі «орталық-шеткі» классикалық байламы болып табылады және біркелкі даму үшін мүмкіндіктерді іске асырмайды.
«Қаланың экономикалық өсуін қамтамасыз ету, кеңістіктік жоспарлаудың Үйлестірілген процестерін енгізу және нақты жобаларды іске асыру жаңа қала құрылысы тәсілдерін енгізу арқылы мүмкін болады. Әлемдегі осындай сәтті құралдардың бірі-дамудың полиорталықтық моделі. Полиорталық - бұл адами ауқымдағы тоқсандық дамумен жайлы, оралымдық құрылыс өмір сүру тұжырымдамасы. Алматының жаңа ЕТЖ-дағы полиорталықтың негізгі идеясы-тұрғылықты жер әрбір тұрғынға жаяу жүргіншілерге қолжетімділікте барлық қажетті заттардың болуына мүмкіндік беруі, вело-жаяу жүргіншілер қозғалысын ынталандыруға, сондай-ақ қаланың барлық бөліктерін қолжетімді қоғамдық көлікпен байланыстыруға мүмкіндік береді, сол арқылы автомобильдерге тәуелділікті төмендету. Яғни, Алматының Бас жоспарына енгізілген 15 минуттық қала тұжырымдамасы толық көлемде іске асырылатын болады», - деп атап өтті сәулетші.
Алматы қаласының құрылыс кеңесінің мүшесі, жылжымайтын мүлік саласындағы консалтинг жөніндегі маман Гүлшат Сариева ЕТЖ-на енгізілген дамудың полиорталық моделі өзгермелі экономикалық, әлеуметтік және технологиялық үрдістерге жақсы бейімделуге мүмкіндік береді деп есептейді.
«Осы орталықтандырылмаған аудандардағы коммерциялық жылжымайтын мүлік эволюцияға және нарықтық талаптарға жауап беруге жақсы дайындалып, ұзақ мерзімді өзектілік пен табысқа қолжеткізе алады», - деді ол.
Сарапшы қалалардың өсуімен өнеркәсіптік аудандар сөзсіз өз аумақтарын қалалық ортаға – әкімшілік ғимараттарға, денсаулық сақтау нысандарына, оқу орындарына, бизнес-орталықтарға, сауда және рекреациялық алаңдарға, тұрғын үйлерге беретінін атап өтті. Қайта құру процесінің өзі өнеркәсіптік объектілерді деконструкциялау, жаңаларын жобалау және салу кезінде де, кейін осы объектілерді мақсатты қажеттіліктерге тікелей пайдалану кезінде де жаңа жұмыс орындарын ашады.
Өз кезегінде сәулетші Айдын Ақбай ЕТЖ-ның уақтылы қабылданғанын атап өтті, өйткені қазіргі уақытта қалада жолдарда тұрақты кептелістер байқалады.
«Соңғы қырық жылда алғаш рет көлік желісі әлдеқайда тығыз қамтамасыз етіліп, көшелер кварталдар мен аудандарға тең тік бұрыштармен қиылысқан кезде классикалық Гипподам торына әкелуге тырысқаны маңызды. Әрине, қала тұрғындарын егжей-тегжейлі жоспарлаудың жаңа жобалары (ПДП) жинақталған проблемаларды ескере отырып, қаланың тұрақты және тиімді дамуына әкелетініне қандай кепілдік бар екендігі қызықтырады. Өткен тенденцияларға қарамастан, жаңа ПДП қаланы біркелкі және теңгерімді дамытуға, полиция орталықтарын құруға және аралас құрылысқа ұмтылады деп санаймын», - деді Айдын Ақбай.
