Жетісу жүгеріден алынған өнімді сататын орын жоқ
Ауыл шаруашылығы министрі Жетісулық шаруалардың мәселелерін талқылады.
Жұмыс сапары барысында Айдарбек Сапаров Жетісу облысының шаруаларымен кездесу өткізіп, онда жүгеріні өткізудегі қиындықтар және субсидиялар бойынша берешектерді төлеу мен саланы мемлекеттік қолдауды жақсарту бойынша ұсыныстар басты тақырыптарға айналды, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Ауыл шаруашылығы министрлігіне сілтеме жасап.Бүгінде, Жетісуда жүгеріден алынған өнімді сататын орын жоқ.
2023 жылы фермерлер егін сатудан жоғары пайда алу үмітімен осы дақылдың егіс алқаптарын ұлғайтты, өйткені жүгері бағасы тұрақты жоғары болды. Жетісу облысында дақылдың бұл түрі 13 мың гектарға ұлғайып, фермерлер 367 мың тонна өнім жинады. Нәтижесінде қазіргі уақытта шаруалар 100 мың тоннаға жуық өнімді сата алмай отыр.
Министр А. Сапаров біздің нарыққа әлемдік бағалар мен сұраныс деңгейі әсер ететінін түсіндірді.
2023 жылы жүгерінің артық өндірісі тіркелді, артық ұсыныстың қысымымен, әрине, бағалар төмендей бастады.
«Әлемдік бағалар бір жылда 30%-дан астам төмендеді, бұл 10 жыл ішіндегі ең үлкен құлдырау», - деді Айдарбек Сапаров.
Жетісу облысындағы проблеманы Алматы облысының фермерлері де сезініп отыр.
Сонымен қатар, министрдің айтуынша, Ресей үлкен өнім алды: 2023 жылы 17,5 млн тонна, 2022 жылы 15,9 млн тоннамен салыстырғанда, тиісінше, ресейлік қайта өңдеушілер шикізатты төмен бағамен сатып алады, өз тауарларының өзіндік құнын төмендетеді және дәстүрлі өткізу нарықтарында қазақстандық кәсіпорындармен бәсекелеседі, демпинг жасайды. Ресейлік жүгері нарығы Қазақстаннан үлкен болғандықтан (өндіріс сәйкесінше 17,5 миллион тонна және 1,17 миллион тонна), ресейлік жеткізушілермен бәсекелестік айтарлықтай фактор болып табылады.
Дегенмен, жүгері дақылының көп бөлігі өңдеушілерге және жемге сатылды. Айдарбек Сапаров фермерлерге жүгеріні сатуға көмектесу үшін барынша күш салуға уәде берді.
«Жүгеріні «Азық-түлік корпорациясы» сатып алып, оны құс өсірушілерге 3 айға бөліп төлеу мүмкіндігімен береді», - деп түсіндірді министр.
Алдағы уақытта Жетісу мен Алматы облысының шаруаларынан 40 мың тонна жүгері сатып алынады. "Азық – түлік корпорациясы "ҰК" АҚ арқылы құс өсірушілер үшін 20 мың тонна, "Азия Агрофуд"АҚ үшін тағы 20 мың тонна.
Жағдай кәсіпкерлердің өздері әлемдік тенденцияларды бақылауы керек екенін көрсетеді, өйткені нарықтық экономикада мемлекет фермерлер өндірген өнімді сатып ала алмайды. Ішкі нарықтың қажеттілігі шектеулі, ал экспорт 10 мың тоннаға өскен, 2023 жылдың қорытындысы бойынша 114 мың тоннаны құрады.
«Жүгеріні сату мәселелерінен басқа, екі облыстағы кездесулерде шаруалар субсидиялаудың кешігуінен зардап шекпеуі үшін, бірден жеңілдетілген несие берушілерге пайыздық мөлшерлемені субсидиялауды тікелей есептеу бойынша ұсыныстар енгізді. Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер тыңайтқыштарды енгізу және жеңілдікті жанармай алу нормаларын арттыруды ұсынды. Министр барлық ұсыныстарды министрлік қарастырып, назардан тыс қалмайтынын жеткізді.
