«ХАЛЫҚ ҮНІНЕ ҚҰЛАҚ АСАТЫН МЕМЛЕКЕТ»

Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа арнаған алғашқы Жолдауында ең күрделі әлеуметтік проблемаларды шешудің барысын айқындау, қайшылықты проблемалардың түйісетін тұстарын ашып көрсету және «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын іске асыру стратегияларына шолу жасалып, олардың түйіндемесі ұсынылған. Ілгерідегі саяси даңғылдың сабақтастығына, азаматтардың сындарлы сұрауларына жауап қайтару, билік пен қоғамның диалогы, сонымен қатар, сот және құқық қорғау жүйесіне реформа жасау қажеттілігі туралы баса айтылды. Президенттің жаңа бағдарламасы қатардағы азаматтар мен халықтың әлеуметтік тұрғыдан осал топтары тап болатын әлеуметтік әділетсіздікке назарды көбірек бөлуге шақырады. Қоғамда қордаланған мәселелер баршылық.

Қоғамдағы теріс құбылыс­тардың орын алуының себептерінің астарында шешілмеген әлеуметтік проблемалар, рухани дағдарыстар мен ауытқулар, әлеуметтік мәсе­лелер жатқаны айдан анық. Соңғы жылдары ел қоғамдас­тығының назарын аударған бірқатар оқиғалар орын алды. 2018 жылы Оңтүстік Қазақстан облысында (қазір – Түркістан облысы) жеті жасар бала­ны қорлау оқиғасында да бірнеше жағымсыз жайттар айқын­далды: әжесі полицияға жүгініп, жоғары сынып оқушыларының жәбірленген балаға қатысты қай­талана берген сексуалдық зорлық көрсетуі туралы оның арызына қара­мастан, ұзақ мерзім бойы жергілікті биліктің дер кезіндегі әрекетсіздігі айқындалды. Биыл, 2018 жылы «Тальго» пойызының жолсерік­терінің универси­тетте дәріс беретін келіншекті зорлауы жөніндегі сот ісі қаралды. Жәбір­ленген келін­шектің сөзіне қара­ғанда, ол өзіне келген психоло­гиялық залалмен қатар, тергеуші­лердің абсолютті менсінбей қарауы мен жолсерік­тердің бір-бірін қор­ғаштағанына жаны күйзелген.

Келтірілген мысалдар елдің қатар­дағы азаматтарының дегбір­сіз­денуіне, оларда қорғансыздық сезімін тудыра отырып, кейбір құқық қорғау орган­дарының кейбір қызметкерлерінің, сот төрешілері мен осы мәселелерге жауап­ты шенеуніктердің имиджіне нұқсан келтіріп отыр. Оның үстіне, құқық қор­ғау органдары мен шенеунік өкілдері күрделі мәселелер бойын­ша көпшілік алдында сөз сөйлеу және жәбірлену­шілермен араласуда кәсіби этиканы ұстану жағынан бәрі бірдей керемет деуден аулақ­пыз. Даулы жанжалдар бойынша жасалған әрекеттер мен шыға­рылған шешімдер халықты жағым­сыз ойға қалдырып отыр. Сон­дықтан Ішкі істер министрлігін реформалау мен сексуалдық зорлық мәселелері қозғалатын заңнама­лар­ды қатайту қажеттігі туралы Жол­дау тармақтарын қуана қолдаймыз.

Сот шешімдерінің сапасын жақсарту мақсатында жасалатын заң мен саясатты тиімдірек жүзеге асыруға бағытталған оңтайлы стратегиялар азаматтарға қолайлы жағдай туғызатыны анық. Егер әрбір салада, жергілікті билік орында­рын­да диалог арқылы Президент Қасым-Жомарт Тоқаев саясатының жетіс­тіктеріне бағытталған нақты іс-шаралар орындалатын болса, онда басшының халық арасындағы рейтингісі де арта түсері хақ.

Нұрлан ОСПАНОВ,

Болатбек БАТЫРХАН,

Р.Сүлейменов атындағы Шығыстану

институтының ғылыми қызметкерлері.