Жер - ортақ үйіміз!
20 наурыз БҰҰ бастамасымен бүкіл әлемде Жер күні (Earth Day) атап өтіледі, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz.
Сонымен қатар, халықаралық мерекелер күнтізбесінде Жерге арналған екі атаулы күн бар – бүгінгі күн көктемгі күн мен түннің теңелуіне сәйкес келсе, ал екіншісі - 22 Сәуір. Біріншісі бітімгершілік және гуманистік бағытқа ие, екіншісі экологиялық сипатқа ие.
20 наурызды БҰҰ Жер күні ретінде 1971 жылы таңдады және ресми түрде бекітті, өйткені дәл осы уақытта планетаның биологиялық ырғағы өзгеретін көктемгі күн мен түннің теңелу күніне сәйкес келеді және ол табиғаттың оянуы мен жаңаруы орын алған кезде оның дамуының жаңа кезеңіне өтеді. БҰҰ-ның үндеуінде: «Жер күні – бұл барлық адамдардың назарын Жер планетасын ортақ үй ретінде тануға, біздің бүкіл жердегі қауымдастығымызды және бір-бірімізге өзара тәуелді екенімізді сезінуге арналған арнайы уақыт» делінген.
Бұл күннің негізін қалаушы әйгілі америкалық қоғам қайраткері Джон Мортон, ол 1840 жылдары елдің әр азаматының қоршаған ортаға ұқыпты қарау бағдарламасы аясында ағаштар мен бұталарды отырғызу науқанын бастады.
Небраска территориясының хатшысы болғаннан кейін, 1872 жылы ол көгалдандыруға арналған күнді белгілеуді ұсынды. Осылайша ағаш күні пайда болды және ол бірден танылды.
Бірінші күні штат тұрғындары миллионға жуық ағаш отырғызды және көп ұзамай олардың бастамасы қоғамдық қозғалысқа айналды. 1970 жылдан бастап мерекенің мәні қоршаған ортаны қорғаудың жалпы идеясына дейін кеңейіп, Жер күні деген жаңа атау пайда болды, ол жалпыұлттық сипатқа ие болды. 1971 жылы БҰҰ бұл мерекені ресми түрде қабылдады, содан кейін ол жыл сайын халықаралық қолдауға ие бола отырып, бүкіләлемдік күнге айналды.
Осы орайда айта кететін болсақ, күн мен түннің теңелер шағы Ұлыстың мерекесі Наурыз ықылым заманнан бері шығыс халықтарының арасында, оның ішінде біздің елде де жұрт асыға күтетін жылдың басы – Наурыз мерекесі ретінде тойланып келген. Жоғарыда аталған көшет отырғызу да қазақ халқында бұрынннан бар дәстүр. Қыстан аман шыққан халық осы кездері бұлақ көзін ашып, тіршілік нәрімен жаңа күннің басталар шағына қуанған. Табиғатпен үндестікте өмір сүрген халқымыз жаңару, күн мен түннің теңелер шағын осылай бастаған.
