Пошташы жүріп өтетін шақырымдар...
Журналистер Алматы поштамтында бір күнді қалай өткізді?
Өңірлік коммуникациялар қызметі «Журналист мамандығын өзгертті» жобасын жалғастырады, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz
Бұл жолы БАҚ өкілдері пошташының оңайға соқпайтын күнделікті жұмыс күнін өз бастарынан өткізіп, сынап көрді. Олар ондаған шақырымдарды жүріп өтпесе де, пошта жөнелтілімдерін сұрыптап, пошташыы қызметкерлердің жұмыс формасын киіп көріп, өздері үшін филателия әлемімен танысты.
Пошташының жұмыс күні таңғы алтыда басталады. Поштаны өңдеу және жеткізу учаскесінде барлық корреспонденциялар пакеттерде өлшенеді, содан кейін сұрыптаушылар хаттарды, газеттерді, журналдарды, түбіртектерді, сәлемдемелерді және орамахаттарды сұрыптайды. Содан кейін мұның бәрі пошташыға беріледі. Ол өз кезегінде бұл хаттарды мекенжайлары бойынша салып, реттейді, оларды алу оңай болуы үшін сөмкеге салады. Бір сөзбен айтқанда, бөлімде 17 пошташы жұмыс істейді, олардың әрқайсына сеніп тапсырылған учаскелері бар.
Технология мен әлеуметтік желілер дамығанымен, эпистолярлық жанрда әлі де хат жазатындар бар екен. Алматының пошта бөліміндегілер пошта әрқашан жұмыс істей береді деп зор сеніммен айтып отыр. Бұл ретте хаттар еліміздің түкпір-түкпірінен ғана емес, алыс-жақын шетелдерден де келеді екен. Негізінен Ресейден, Германиядан, Қытайдан, Жаңа Зеландиядан, Африка континентінен және көптеген басқа елдерден.
«Күніне орта есеппен бізге 4000 хат түседі, себебі біздің филиал ең үлкені, шамамен 2500 қарапайым хаттар мен сәлемдемелер келеді. Мысалы, демалыстан кейін біз 2-3 күн демаламыз, себебі ол кезде 8 мыңға жуық хат келеді», – дейді бөлім меңгерушісі Татьяна Титова.
Пошташының салмағы бар сөмкесі оның мамандығындағы ең ауыр нәрсе емес. Одан бөлек, оның жолы әртүрлі қауіптерге толы – ауа райындағы қолайсыздықтар, аяқ пен арқаға түсетін физикалық күш, сонымен қатар жеке сектордағы иттер және кейде тұрғындардың дөрекі қатынасы да жиі ұшырасып жатады.
10 жылдық тәжірибесі бар Абдулла Халиков күн сайын 10 шақырымдай жолды артқа тастайды. «Ең көбі – «16 км», - дейді ол өзінің жұмыс столында корреспонденцияны реттеп жатып.
«Міне, біздің ұяшықтарымыз, мұнда біз қажетті заттарымызды қоямыз: пеналдар, қаламдар. Осы жерде хат-хабарларды бірден маршрут бойынша таратамыз. Мысалы, бұл хат өте ерекше, жедел поштамен жіберілген. Ол шұғыл және қымбатырақ болуымен ерекшеленеді. Оның басымдығы мынадан жоғары (кәдімгі конвертті көрсетеді). Біз бәрін тез жеткізуге тырысамыз. Бір күнде хат алмасуға байланысты аралап шығатын объектілер саны 10-нан 30-ға дейін жетеді. Маған Тимирязев-Желтоқсан көшесінен Байтұрсынов-Ғабдулин көшесіне дейінгі учаске белгіленген», – деп бөлісті А.Халиков.
Айта кетейік, пошташының сөмкесінің салмағы 10 келіге дейін жетеді. Егер нормадан асып кетсе, қалған хат-хабарлар пошташының маршруты бойынша учаске бойында орнатылған тірек жәшіктеріне жіберіледі. Сөйтіп, тірек пункттер бойынша пошташы қалған хат-хабарларды алып, мекенжайларға жеткізеді. Корреспонденция мыжылмас үшін, сұрыптау орталығынан жеткізу орнына дейін тасымалдау үшін қатты дизайндағы қайта пайдалануға болатын контейнер қолданылады.
Корреспонденция үнемі жәшікке салынады. Есіктің жанына мүлде қалдырып кетуге болмайды, дейді тәжірибелі пошташы А.Халиков.
«Кейде пошта жәшігі болмай қалатын жайттар болады. Бұл жағдайда біз хат-хабарларды қайтарамыз, пошта жәшігінің жоқтығы туралы басшылыққа хабарлаймыз. Біз пошта жәшігін орнатуды немесе хат-хабарларды қабылдау пункттерінен алып кетуді талап етеміз. Пошта жәшігі болмаса, қарапайым хат үшін де ескерту қалдырамыз. Газетті де пошта жәшігіне жеткіземіз, ол әрқашан жабық болуы керек. Корреспонденцияларды, хабарландырулар мен газеттерді есікке немесе кіреберіске қалдыруға болмайды», - деп бөлісті ол.
Алматы поштасындағы пошташылардың жас ерекшеліктері әртүрлі. Ең кішісі 19 жаста, ең үлкені 63-те. Сонымен қатар, әркімнің мамандығы әртүрлі, өйткені арнайы білім талап етілмейді. Пошташы мамандығын бөлімге жұмысқа тұру арқылы бір аптада меңгеруге болады. Тәжірибелі тәлімгерлер жаңадан бастағандарға «жұмыс барысында» үйретеді, дейді пошта бөлімшесіндегілер.
«Мұғалімдер де бар, бағдарламашылар, ауылшаруашылық техник мамандары да бар. 10 сыныпты бітірген, күзетте істеген, т.б. білім жоқ азаматтар деген сияқты жалғаса береді. Немесе басқа ұйымдарда жұмыстан қысқарып қалғандар келеді. Мамандардың ауысуы да бар. Әр мамандықтың өзіндік ерекшеліктері бар екенін есте ұстаған жөн. Біреуге осы 12 шақырымды жаяу жүру қиын, біреуге адамдармен жұмыс істеу қиын – адамдар әр түрлі, әр адамға ыңғай табу керек. Адамдар түрлі себептермен кетіп қалады. Бізде қазір тұрақты пошта қызметкерлері бар, келісімшарт бойынша жұмыс істейтіндер де бар. Соңғысы жұмыс көлеміне қарай 120-350 мың көлемінде жалақы алады», - дейді Алматы поштамты директорының өндіріс жөніндегі орынбасары Надежда Забурина.
Тұрақты штаттағы пошташылар толығымен формамен қамтамасыз етілген, бұл қысқы және жазғы киімдер. Аяқ киімге қаржы бөлінеді, әр пошташы өлшемі мен талғамына қарай, өз қалауы бойынша таңдап алады.
Конверттер мен маркалар бөлек қоймада сақталады. Поштада мұражай мен филателия бөлімі де бар. Филателистер клубы да осында жиналады. Коллекционерлер соңғы жаңалықтарды, тақырыптарды, маркалар шығаруды және т.б. талқылайды, сонымен қатар оларды өзара алмасады.
«Қазірдің өзінде жәдігерге айналған маркалар бар, коллекционерлер маркаларын айырбастап, жинайды. Олардың белгілі бір құндылығы бар. Сирек кездесетін құнды марка бар. Сонау 2001 жылы Рим папасы бізге келді, осыған байланысты оның бағасы5 мыңнан асады, бұрын 20 және 50 теңге тұратын. Жылдар өткен сайын маркалар қымбаттап барады. Жалпы, Қазақстанда 1991 жылдан бері 1860 марка шығарылды. Олардың әдеттегі бағасы 5-10 теңгеден басталады», – дейді филателия бөлімінің жетекші маманы Ербол Мұрат.
Алматы пошта бөлімшесінде басшылардан қатардағы қызметкерлерге дейін барлығы 877 қызметкер бар. Оның ішінде штат бойынша 65 пошташы, ал қызмет көрсету шарты бойынша 164 пошташы қызмет етеді.
Ағымдағы жылдың басынан бергі төрт айда пошташылар бригадасы мекенжайларға 473 833 жөнелтілім жеткізген. Жай хаттар, тапсырыс хаттар – 464 070 дана, 449 979 және 22 448 данасы тиісінше газеттер мен журналдар.
