Пневмония туралы не білуіңіз керек?

СӨС алдын алу: пневмония туралы не білуіңіз керек және алдын алу және емдеу үшін қандай шаралар қабылдау керек

Пневмония - бұл өкпенің қабынуы деп аталатын ауру, оңай диагноз қойылады және емделеді. Қарапайым шаралар арқылы пневмонияның алдын алуға болады және дұрыс күтіммен қарапайым, арзан дәрілермен емдеуге болады. Дегенмен, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, пневмония дүние жүзінде 5 жасқа дейінгі балалар өлімінің 15% құрайды.

Халықты инфекциядан қорғау, сондай-ақ қажетті шараларды түсіндіру мақсатында Қазақстанда 1 қазан мен 1 қараша аралығында респираторлық вирустық инфекциялардың, тұмау мен пневмококк инфекцияларының алдын алу бойынша айлық өткізілуде. Айлық аясында емханалардың медицина қызметкерлері мектеп оқушылары, студенттер және басқа да мақсатты аудитория арасында аталмыш аурулардың таралуын түсіндіру бойынша бірқатар іс-шаралар өткізуде.

Алматыдағы №11 қалалық емхананың жалпы тәжірибелік дәрігері Сәуле Меңдіқұл тұмау мен суық тию белгілері қарапайым адамда жиі кездесетінін айтты. Сондықтан адам дәрігердің көмегінсіз ауруды жеңетініне сеніп, өзін-өзі емдейді. Оның айтуынша, бұл әдіс түбегейлі қате. Уақытында анықталмаған, дұрыс емделмеген тұмау денсаулыққа жағымсыз салдарға - асқынудан өлімге дейін әкелуі мүмкін.

Тұмау немесе суық тию белгілері пайда болған кезде, бірінші кезекте дәрігерге қаралу керек. Ол дәл диагноз қойып, адекватты ем тағайындай алады. "Тұмаудың басты ерекшелігі – оның кенеттен пайда болуы", - дейді маман.

«Тұмау кезінде дене қызуы тез көтеріледі, адам 3-4 сағаттан аз уақыт ішінде ауырып қалуы мүмкін, ал ЖРВИ кезінде симптомдар біртіндеп пайда болады. Ересектерде суықтың белгілері 2-3-ші күні пайда бола бастайды», - дейді дәрігер. Көп жағдайда ЖРВИ және тұмау инфекциялары жоғарғы тыныс жолдарына әсер етеді.

Сарапшы атап өткендей, тұмау кезінде тыныс алу жолдарының жіті жұқпалы ауруы тұмау вирусынан, ЖРВИ вирустардан (риновирустар, аденовирустар, реовирустар және т.б.) туындайды.

«Пневмококк инфекциясына келетін болсақ, бұл негізінен балаларда болатын пневмококк тудыратын адамның жұқпалы ауруларының тобы. Пневмококк синусит, бронхит, эндокардит, артрит, сепсис және басқа да қауіпті ауруларды тудыруы мүмкін. Ауру жұқтырған сәттен бастап аурудың дамуына дейін 1 күннен 3 күнге дейін созылады», - деп түсіндіреді Сәуле Меңдіқұл.

НЕНІ БІЛУ КЕРЕК:

• Пневмонияны вирустар, бактериялар және зең тудыруы мүмкін.
• Пневмонияны иммундау, дұрыс тамақтану және қоршаған орта факторларын жою арқылы болдырмауға болады.\
• Бактериялардан туындаған пневмонияны антибиотиктермен емдеуге болады (дәрігердің тағайындауы бойынша).

«Пневмококк ауруының барлық түрлері, әсіресе балалар, өлімге әкелетін асқынулардың дамуын болдырмау үшін ауруханаға жатқызуды қажет етеді. Дене қызуының көтерілуінің барлық кезеңінде, сондай-ақ асқынулар жойылғанға дейін төсек демалысын сақтау міндетті шарт болып табылады », - деп түйіндеді дәрігер.

ПНЕВМОНИЯНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ:

• Пневмококкты пневмония 38-39° дейін жоғары дене қызуы, қалтырау, қатты әлсіздік, бұлшық ет ауруы, ентігу, жүрек соғуымен сипатталады; шырышты-іріңді қақырықты ылғалды жөтел болады. Пневмококкты менингит дене қызуының 40° дейін көтерілуімен жедел басталады, бас ауруы пайда болады, пациенттердің көпшілігінде қайталанатын құсу, тітіркендіргіштердің барлық түрлеріне жоғары сезімталдық болады.
• Пневмококкты отит медиасы безгегімен, құлақтың ауырсынуымен, есту тітіркендіргіштеріне сезімталдықтың жоғарылауымен сипатталады.
• Пневмококкты сепсис инфекциялық-токсикалық синдроммен (қызба, әлсіздік, бас ауруы), көкбауырдың ұлғаюымен, өкпенің, жүректің, ішектің, бүйректің, ми қабықтарының зақымдану белгілерімен көрінеді.

МАҢЫЗДЫ: Пневмококк инфекциясынан кейін қысқа мерзімді иммунитет қалыптасады, ол пневмококктың басқа түрімен қайта жұқтырудан қорғамайды. Сондықтан профилактикалық шараларды елемеуге болмайды.

ПРОФИЛАКТИКАСЫ:

• Hib, пневмококк, қызылша және көкжөтелге қарсы иммундау пневмонияның алдын алудың ең тиімді әдісі болып табылады.
• Дұрыс тамақтану. Баланың денесінің қорғаныш күштерін арттыру үшін өмірдің алғашқы 6 айында тек емшек емізуден бастап жеткілікті тамақтану маңызды. Сондай-ақ пневмонияның алдын алуда және аурудың ұзақтығын қысқартуда тиімді.
• Басқа алдын алу шаралары. Вакцинация арқылы пневмонияның алдын алу, қолды сабынмен жуу, үй ішіндегі ауаның ластануын азайту және т.б.