Жер - адамзаттың ортақ үйі
22 сәуір – халықаралық Жер-Ана күні
Бұл – осы планетада тіршілік ететін баршаға ортақ күн десек артық болмас. Себебі, Жер – адамзатқа ортақ үй.
Бұл күн 2009 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының 63-ші сессиясында белгіленген (БҰҰ-ға мүше 50-ден астам мемлекет бірлесіп жазған № A/RES/63/278 қарарымен) және 2010 жылдан бастап 22 сәуірде аталып келеді, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz.
Бас Ассамблеяның 63-ші сессиясының төрағасы Мигель д ' Эското Брокман осы Халықаралық күннің қарарында Жер мен оның экожүйелерінің біздің үйіміз екенін мойындау, адамзаттың өмірін қамтамасыз ету және 1992 жылы Рио-де-Жанейрода өткен БҰҰ Қоршаған орта және даму конференциясында қабылданған міндеттемелерді растау деп мәлімдеді.
Сондықтан қазіргі және болашақ ұрпақтың экономикалық, әлеуметтік және экологиялық қажеттіліктері арасындағы әділ тепе-теңдікке қол жеткізу үшін табиғатпен және Жер планетасымен үйлесімділікке ықпал ету қажет.
Солтүстік жарты шарда Жер күні көктемде, ал оңтүстік жарты шарда күзде атап өтіледі. Бұл дүниежүзілік акцияның негізгі мақсаты - қоғам мен планетаның әрбір адамының назарын Жер проблемаларына, оны қоршаған ортаның проблемаларына назар аударту және планетаны сақтау үшін адамзаттың алдында тұрған қиын міндеттер туралы білуге мүмкіндік беру.
Табиғат адамнан зардап шегіп жатыр. Пластикалық қоқыспен ластану нәтижесінде мұхиттар қышқылдана түсуде. Климаттың өзгеруі, табиғаттағы антропогендік өзгерістер, сондай-ақ ормандарды кесу, жерді пайдаланудағы өзгерістер, ауыл шаруашылығы мен мал шаруашылығында қарқынды тәжірибелерді енгізу және браконьерлік сияқты жол берілмеуі тиіс әрекеттер биоәртүрлілікті бұзуда және планетаның кері өзгерісін жылдамдата түскен.
Жердегі барлық тіршілік экожүйеге байланысты. Біздің экожүйелеріміз неғұрлым сау болса, планета мен оның адамдары соғұрлым сау болады. Зақымдалған экожүйелерді қалпына келтіру кедейлікті жоюға, климаттың өзгеруімен күресуге және жаппай өлімнің алдын алуға көмектеседі. Халықаралық Жер-Ана күні біздің әрқайсымыз планетамызға және оның экожүйелеріне қарыздар екенімізді еске салуға арналған.
Біздің Жеріміз қандай? Жер планетасының жасы - шамамен 4,5 миллиард жыл деп есептеледі. Егер сіз экватор арқылы Жерді айналып өтуді қаласаңыз, онда ұзындығы 40010 шақырымға жуық жолды жүріп өту керек. Жер бетінен ортасына дейінгі қашықтық - 6378 шақырым. Сонымен қатар, шын мәнінде қатты жыныстар (литосфера) шамамен 70 шақырым қабатты құрайды, ал одан әрі тереңдей отырып, біз оның жартылай сұйық және сұйық күйін көреміз.
Калифорниядағы өлім алқабы және Ливиядағы Эль-Азизия деп аталатын жер жердегі ең ыстық жерлердің рекордтарын ұстап тұр. Эль-Азизия рекорды-57,8 градус Цельсий (1922 ж.13 Қыркүйек), өлім алқабының рекорды — 55,8 градус Цельсий (1913 ж. 10 шілде).
Жердегі ең суық жер ретінде Антарктика танылды -1983 жылы 21 шілдеде Антарктидадағы «Восток» зерттеу станциясында -89 градус Цельсий тіркелген болатын.
Жер минералдарға өте бай - ғалымдар қазірдің өзінде минералдардың 4000-ға жуық түрін жіктеді, олардың 200-ге жуығының іс жүзінде маңызы бар. Жыл сайын минералдардың 50-100 түрі ашылады.
Жердің бір серігі бар – ол бәріміздің көзімізге көрінетін ай.
Жыл сайын әлем ғалымдары Жер-Ана күні - 22 сәуірде жаһандық экологиялық мәселелерді талқылау үшін дөңгелек үстелге жиналады. Әр түрлі елдерде белгілі бір тақырыпқа арналған түрлі іс-шаралар мен акциялар ұйымдастырылады. Бұл конференциялар, көрмелер, ірі қалалардың қарбалас көшелеріндегі көлік қозғалысының жабылуы, аумақты тазарту және ағаш отырғызу.
