Қазақстан тарихымен байланысты миллионнан астам мұрағат ісі ҚР Президенті мұрағатында сақталған
Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында «Ұлттық мұрағат қоры және мұрағат туралы» Қазақстан Республикасы заңының 25 жылдығына арналған брифинг өтті.
Қазақстан Республикасы Президенті Архивінің басшылығы «Тарихи құжат - ұрпаққа аманат» мұрағаттық марафоны» жобасы туралы айтып берді, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz.
Қазақстан Республикасы Президенті Мұрағатының директоры Әлия Мұстафина Қазақстанның ХХ ғасырдағы және мемлекетіміздің Тәуелсіздік кезеңіндегі қоғамдық-саяси тарихын сақтап отырғандарын айтты. 2023 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша, сақталған ақпараттың жалпы көлемі 1,131 миллион мұрағаттық файлды құрады, бұл - отандық мұрағаттар үшін айтарлықтай сенімді көрсеткіш.
Мұрағаттың негізгі міндеті Қазақстан Республикасы Президентінің, оның аппаратының және Мемлекет басшысына тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдардың қызметін мұрағаттық қамтамасыз ету болып табылатынын атап өткен жөн.
«2022 жылы біздің жұмысымызда түбегейлі өзгерістер болды. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес, жаңа Ереже бекітілді, ұйымдық нысаны мен құрылымы өзгертілді, жаңа функциялар мен міндеттер бекітілді. Мұрағатты 2035 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы әзірленді, онда Қазақстан Республикасы Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын жинақтау, есепке алу, сақтау және пайдалану жөніндегі мекеменің қызметін жаңғырту, мұрағат ісін цифрлық түрлендіру, мұрағат ісі мен құжат жүргізу саласында ғылыми, әдістемелік және үйлестіру орталығы ретінде қалыптасу бағыттары нақтыланған», - дейді Әлия Мұстафина.
Өткен жылы мұрағатта үш жаңа орталық: қолданбалы және ғылыми жобалар орталығы, оқу-әдістемелік орталық және ХХ ғасырдағы саяси қуғын-сүргін материалдарын зерттеу орталығы ұйымдастырылды.
Мұрағат Ғылым және жоғары білім министрлігінен аккредитациядан өтіп, ғылыми қызмет нысанына айналды. Президент мұрағаты бұқаралық ақпарат құралы ретінде тіркелген «Жаңа мұрағат» кәсіби журналын шығаруды бастады. Журнал мұрағатшыларға, құжаттанушыларға және іс жүргізушілерге арналған кәсіби басылым болып табылады, оның беттері жаңа идеяларды ұсыну, оларды одан әрі тәжірибеде қолдану үшін талқылау алаңына айналады.
«Мұрағатта ХХ ғасырдағы саяси қуғын-сүргін материалдарын зерттеу орталығының ашылуымен ел аумағында 20 ғасырдағы саяси қуғын-сүргін құрбандарының құжаттарын сақтауға арналған мамандандырылған қойма пайда болды. Нәтижесі де таң қалдырарлық: 260 мыңнан астам мұрағаттық істің құжаттары қабылданды, қабылдау әлі де жалғасуда. Мұрағат осы тақырып бойынша әлеуметтік-құқықтық сұраныстарды орындауға кірісті, «Amanat» тұлғалар туралы мәліметтер базасы әзірленуде, - деп жалғастырды директордың орынбасары Қайрат Әлімғазинов.
Биыл отандық мұрағатшылар 1998 жылы 22 желтоқсанда қабылданған Қазақстан Республикасының «Ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар туралы» заңының 25 жылдығын атап өтуде. Заңның қабылдануы – қазақ мұрағат саласының дамуындағы тарихи кезең. Дәл осы сәттен бастап нормативтік базаны қалыптастыру басталды. 25 жыл ішінде мұрағаттық құжаттарды сақтау және пайдалану ережелері қабылданды, құжаттарды сақтау мерзімдері мен жою тәртібі белгіленді, мемлекеттік және ведомстволық мұрағаттардың жұмысында бірыңғай қағидаттар мен талаптар белгіленді. Заң қабылданғаннан бері оған 40-тан астам өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.
Заманауи жағдайларда саланың дамуының негізгі үрдісі - жаңа IT технологияларды енгізу және бұған алдыңғы қатарлы шетелдік тәжірибе дәлел болып отыр. Бұл бір жағынан мұрағаттар жұмысын ұйымдастыруды және олар көрсететін қызметтерді көрсетуді сапалы жаңа деңгейге шығаруға мүмкіндік берсе, екінші жағынан заманауи талаптарға жауап беретін әдістеме мен шешімдерді әзірлеуде мүлде жаңа міндеттер қояды.
Тиісінше, заңнамалық базаны жетілдіру қажет, ал өзгерістер стратегиялық, алдын ала есептелген болуы керек. Қазақстандағы мұрағат саласы ұзақ мерзімді стратегиялық құжатты қажет етеді. Біз қазіргі жағдайды түсінуіміз керек, бұл - әдіснама мәселелері, IT дағдылары бар жаңа буын кадрларын дайындау және электрондық (цифрлық) ақпараттың қауіпсіздігі мәселелері.
«Ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар туралы» заңның 25 жылдығына орай біз «Тарихи құжат – ұрпаққа аманат» мұрағат марафоны бірыңғай жобасына біріктірілген қалалық, республикалық және халықаралық деңгейдегі бірқатар іс-шараларды жоспарладық.
Спикерлер қандай іс-шаралар күтілетінін айтты. Дөңгелек үстелдер, тарихи-құжаттық көрмелер, презентациялар, тақырыптық кездесулер, спорттық турнирлер мен табиғатты қорғау шаралары ұйымдастырылады. Жастар үшін «Отандық мұрағаттарды қалай жаңғыртуға болады? Жаңа идеяларды іздеу жолында» брейнсторминг форматында кәсіби проблемаларды талқылау ұйымдастырылады. Мұрағатшылар арасында волейболдан және үстел теннисінен ашық турнирлер жоспарланған.
Марафонның басты мақсаты – мүмкіндігінше көп адамға Қазақстан тарихының мұрағаттық мұралары, бірегей және баға жетпес құжаттары туралы білуге мүмкіндік беру.
